Op onze redactie prijzen wij ons gelukkig met een mooie bibliotheek. Op de eerste plaats kan een redacteur zich daar met zijn laptop terugtrekken wanneer hij zich in de hectiek moeilijk kan concentreren. Of hij kan er druk gaan telefoneren zonder zijn collega's te storen. Maar vooral dient de bibliotheek om onze schat aan kookboeken te bewaren. We hebben zo'n drie- tot vierduizend boeken, verdeeld over diverse categorieën: productinfo, pâtisserie (onlangs enorm uitgebreid door de overname van een andere bib), dranken, modern, jaren 80/90, jaren 60/70, klassiek en antiek. Het is opmerkelijk dat vrijwel alleen in de drie laatstgenoemde categorieën nauwkeurige recepten te vinden zijn. Gouffé, Madame Sainte-Ange, Escoffier, Cauderlier, enzovoort, maar ook de klassiekers voor de Belgische en Nederlandse huisvrouw, dat zijn de boeken waar je veel uit kunt leren omdat ze nauwkeurig zijn. Dat geldt ook voor de inmiddels klassiek geworden chefsboeken van bijvoorbeeld Eddy Van Maele, Cas Spijkers en Martien Willemsen. Door de bibliotheek bladerend, zie je in de helft van de jaren negentig een kentering ontstaan die zich daarna steeds verder voortzet. Vooral de laatste vijf tot tien jaar wordt de markt overspoeld met chefsboeken die eigenlijk niet veel te vertellen hebben. Sommige zou je hooguit kunnen beschouwen als inspiratieboeken, maar volgens mij gaat het verder dan dat. Ik zie dat eigenlijk twee nieuwe categorieën zijn ontstaan. De eerste categorie noem ik de "gezochte" boeken. Enkele uitgeverijen hebben zich hier in gespecialiseerd. Ze weten dat kookboeken tegenwoordig vrijwel automatisch een bestseller worden, dus willen ze vooral veel boeken produceren, maakt niet uit wat erin staat. Meestal voegen ze niet echt veel toe, je zult als geïnteresseerde vrijwel nooi iets nieuws kunnen leren. Behoudens uitzondering is het telkens oude wijn in nieuwe vaten. De tweede nieuwe categorie noem ik de masturbatieboeken. Niet dat de lezer wordt geacht zich geniepig terug te trekken, nee, de auteur doet dat. Chefs die zichzelf graag zien, moéten een eigen boek hebben om onder hun matras te leggen, precies de plaats waar ik als twaalfjarige een heel vies verfrommeld tijdschriftje met zwart/wit plaatjes verstopte.
Ik vraag me af: kunnen alle gebruikswaardes niet worden samengevoegd? Dan krijg je boeken waaruit je iets kunt leren, waarin je inspiratie opdoet, waarmee de uitgever zijn omzet kan maken en waarmee de betreffende chef (of cheffin) kan onaneren. Vier vliegen in één klap. Er kleeft slechts één nadeeltje aan: marktplaats zal zijn omzet dan zien dalen. Want welke boeken worden daar in grote getale aangeboden, meestal nog in hun originele verpakking? Braakhekke, Huysentruyt en Den Blijker. Kennelijk zat het publiek daar niet zo erg op te wachten als de uitgever vermoedde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten